W poprzednim wpisie wyjaśniliśmy Ci jak wygląda opodatkowanie w prostej spółce akcyjnej. Równie ważnym obowiązkiem przedsiębiorcy jest płacenie składek na ubezpieczenia społeczne (ZUS). Z tego wpisu dowiesz się kto i w jakich sytuacjach jest zobowiązany do zapłaty składek na ubezpieczenia społeczne do ZUS w prostej spółce akcyjnej. Odpowiemy również na pytanie kiedy powstanie obowiązek opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne (NFZ).
Kto podlega obowiązkowi płacenia składek do ZUS w prostej spółce akcyjnej?
Zapewne zdajesz sobie sprawę z tego, że będąc pracownikiem podlegasz obowiązkowi odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Oczywiście nie robisz tego sam – w Twoim imieniu składki te odprowadza płatnik składek, którym jest pracodawca. Tytułów (podstaw) do ubezpieczeń jest jednak znacznie więcej – pełen ich zakres znajdziesz w art. 13 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tj. z dnia 17 stycznia 2019 r.,Dz.U.z 2019 r.poz.300) – dalej zwanej dla ułatwienia „ustawą”. W tym wpisie skupimy się na podstawach do opłacania składek na ubezpieczenie społeczne, istotnych z punktu widzenia prostej spółki akcyjnej. Obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym podlegają: 1. pracownicy, 2. osoby prowadzące pozarolniczą działalność oraz 3.osoby pełniące funkcję członka rady nadzorczej.
Pracownicy
Jeśli prosta spółka akcyjna zatrudnia pracowników, wówczas, jako płatnik składek, musi płacić za nich składki: emerytalną, chorobową, wypadkową i rentową. Obowiązek ten będzie leżał po stronie spółki od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia ustania tego stosunku.
Pamiętaj, że: pracownikami w rozumieniu ustawy są nie tylko osoby pozostające w stosunku pracy. Należą do nich również osoby wykonujące pracę na podstawie umowy:
1. agencyjnej,
2. zlecenia,
3. innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia,
4. umowy o dzieło zawartej z pracodawcą lub w ramach której wykonuje się pracę na rzecz pracodawcy.
Składki ZUS zarządu i rady dyrektorów.
Członkowie zarządu i rady dyrektorów – w przeciwieństwie do pracowników – nie podlegają obowiązkowym składkom na ubezpieczenie społeczne. W takim wypadku pełnią oni swoją funkcje wyłącznie na podstawie powołania i w ramach jego pobierają wynagrodzenie za sprawowanie funkcji.
Członkowie zarządu i rady dyrektorów jako pracownicy.
Członkowie organów mogą zawrzeć umowy w dwóch sytuacjach. Po pierwsze przedmiotem umowy z członkiem zarządu lub rady dyrektorów może być powierzenie pełnienia funkcji w organie wraz z określeniem wynagrodzenia za jej pełnienie. W takim wypadku osoba pełni funkcję w organie na podstawie umowy ze spółką, a nie powołania.
Istnieje możliwość, że członkowie organów (zarządu lub rady dyrektorów) będą mieli zawartą ze spółką umowę (o pracę, kontrakt menedżerski, zlecenie). W takim wypadku – mimo sprawowanej funkcji w ogranie – będą oni również pracownikami spółki, a w konsekwencji będą podlegać obowiązkowym składkom.
Przykład: członek zarządu zatrudniony jest na podstawie umowy o pracę lub kontraktu menedżerskiego na stanowisku prezesa zarządu.
Możliwa jest również sytuacja kiedy członkowi zarządu lub rady dyrektorów na podstawie umowy zostanie powierzone wykonywanie czynności niezwiązanych z funkcją pełnioną w organie.
Przykład: osoba ze względu na swoją wiedzę w zakresie programowania wykonuje na rzecz spółki obowiązki programisty na podstawie umowy o pracę; jednocześnie osoba ta zasiada w radzie dyrektorów pełniąc w niej funkcję dyrektora zarządzającego.
Osoba prowadząca pozarolniczą działalność
Za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą (osoba prowadząca własną działalność gospodarczą) uważa się nie tylko tego, kto faktycznie prowadzi taką działalność. Zgodnie z ustawą do takich osób zaliczamy: twórców, artystów, osoby prowadzące szkoły publiczne i niepubliczne, osoby wykonujące wolny zawód. Osobą prowadzącą działalność gospodarczą jest również wspólnik jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, wspólnik spółki osobowej (jawnej, komandytowej, partnerskiej), a także – co najistotniejsze z naszego punktu widzenia – akcjonariusz prostej spółki akcyjnej wnoszący do spółki wkład, którego przedmiotem jest świadczenie pracy lub usług.
Wkład w prostej spółce akcyjnej
Zapewne zastanawiasz się co kryje się pod tajemniczym pojęciem owego „wkładu”. Do wyjaśnienia warto posłużyć się znanym powiedzeniem: Żeby wyjąć trzeba najpierw włożyć. Przedsiębiorca musi mieć kapitał początkowy, dzięki któremu będzie mógł rozkręcić swój biznes. Tak samo jest ze spółkami prawa handlowego – aby zaistnieć muszą mieć środki finansowe na rozpoczęcie biznesu. Pojawia się pytanie skąd wziąć owy kapitał na start? Odpowiedź jest prosta – od wspólników oczywiście! Wkład to prostu majątek przekazywany spółce przez wspólnika.
Wkład w prostej spółce akcyjnej może przybrać: formę pieniężną – poprzez wniesienie określonej kwoty pieniędzy na jego pokrycie (gotówką lub przelewem), jak i niepieniężną (tzw. aport) czyli rzeczy lub prawa np. własności nieruchomości. Podobnie wygląda to w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjnej. Istnieje jeszcze jeden sposób na pokrycie wkładów w prostej spółce akcyjnej, charakterystyczny dla spółek osobowych. Chodzi oczywiście o wspomniane wyżej świadczenie
przez wspólnika pracy lub usług na rzecz spółki.
Wspólnik, którego wkładem jest praca lub świadczenie usług na rzecz spółki podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu oraz dobrowolnie – ubezpieczeniu chorobowemu od dnia rozpoczęcia świadczenia tej pracy lub tych usług do dnia zakończenia ich świadczenia.
Składki ZUS członków rady nadzorczej
Umowa prostej spółki akcyjnej może przewidywać, że oprócz ustanowienia zarządu w spółce należy ustanowić również radę nadzorczą. Jeśli członkowie rady nadzorczej z tytułu pełnienia funkcji pobierają wynagrodzenie, to będzie ono podlegać obowiązkowemu ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu. Nie ma przy tym znaczenia, czy członek rady nadzorczej posiada już inny tytuł do ubezpieczenia (np. jest zatrudniony w innej spółce na podstawie umowy o pracę lub prowadzi własną działalność gospodarczą). Wszyscy członkowie rady nadzorczej, którzy z tytułu pełnionej funkcji pobierają wynagrodzenie, podlegają obowiązkowi płacenia składek. Jeśli natomiast członkowie rady nadzorczej nie otrzymują wynagrodzenia, to w takim wypadku nie będzie na podstawie czego odprowadzać składek.
Członek rady nadzorczej nie podlega natomiast obowiązkowi płacenia składki chorobowej i wypadkowej. Składki te są dla tych osób dobrowolne i mogą być opłacane, w zależności od woli danej osoby.
Kto jest płatnikiem składek ZUS w prostej spółce akcyjnej?
Wiesz już kto podlega obowiązkom składek na ubezpieczenia społeczne. Zastanawiasz się teraz pewnie kto jest zobowiązany do płacenia (odprowadzania) tych składek do ZUS. W przypadku pracownika spółki płatnikiem składek na ubezpieczenie społeczne będzie pracodawca, czyli prosta spółka akcyjna. Tak samo sytuacja wygląda w przypadku członków rady nadzorczej – płatnikiem również będzie spółka. Natomiast w przypadku akcjonariusza prostej spółki akcyjnej wnoszącego do spółki wkład polegający na świadczeniu pracy/usług płatnikiem będzie sam akcjonariusz. Zatem to na takim akcjonariuszu spoczywać będą wszystkie obowiązki związane z odprowadzaniem składek do ZUS, warto o tym pamiętać.
Czy zawsze zapłacisz składki ZUS w prostej spółce akcyjnej?
Od powyższych zasad są pewne wyjątki. Poniżej podajemy kilka przykładów kiedy nie trzeba będzie płacić składki ZUS.
Będąc pracownikiem zarabiającym co najmniej minimalne wynagrodzenie i jednocześnie akcjonariuszem w prostej spółce akcyjnej (którego wkład polega na świadczeniu pracy/usług), składki na ubezpieczenia społeczne trzeba będzie odprowadzić wyłącznie od wynagrodzenia otrzymanego za pracę na podstawie stosunku pracy. Jeśli chcesz, możesz zostać objęty ubezpieczeniami emerytalnym i rentowym na swój wniosek również z tytułu bycia akcjonariuszem prostej spółki akcyjnej.
Jeżeli prowadzisz indywidualną działalność gospodarczą i jednocześnie jesteś akcjonariuszem w prostej spółce akcyjnej, to podlegasz obowiązkowi zapłaty składki na ubezpieczenie społeczne wyłącznie z jednego tytułu – sam dokonasz wyboru, którego.
Jeśli jesteś akcjonariuszem w prostej spółce akcyjnej i jednocześnie masz ustalone prawo do emerytury lub renty – zapłata składek ZUS z tytułu bycia akcjonariuszem będzie dobrowolna. W takim wypadku zatem akcjonariusz ma zupełną dowolność czy chce je płacić.
Składka zdrowotna (NFZ)
W przypadku opłacania składek utaj zasada jest prosta. Zgodnie z ustawą z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tj. z dnia 12 czerwca 2019 r. (Dz.U. z 2019 r. poz. 1373) osoby spełniające warunki do objęcia ich ubezpieczeniem społecznym muszą również płacić składkę zdrowotną. Co więcej – w tym przypadku, nawet jeśli występuje zbieg tytułów do ubezpieczenia (np. umowa o pracę, umowa zlecenia, członkostwo w radzie nadzorczej z prawem do wynagrodzenia) – składkę zdrowotną trzeba zapłacić kilkukrotnie – z każdego tytułu.
Podsumowanie
Przedstawiliśmy Ci zasady dotyczące opłacania składek do ZUS w prostej spółce akcyjnej, a także na kim spoczywa obowiązek ich odprowadzania. Poruszyliśmy również kwestię odprowadzania składki zdrowotnej. Poniżej jako podsumowanie wszystkich informacji zamieszczamy tabelkę, która w prosty sposób obrazuje analizowany temat. Jeśli jednak masz jakieś dodatkowe pytania związane z zagadnieniami poruszonymi w dzisiejszym wpisie – daj znać w komentarzu lub odezwij się do nas. 🙂
[table id=1 /]
Zakładam ciekawy scenariusz. Osoba prowadząca JDG, zakłada taką spółkę. Jest jedyną osobą w spółce. Czy może się w niej zatrudnić na 1/8 etatu? Jeżeli tak to z JDG odprowadza tylko zdrowotne (chyba pełne), natomiast w spółce pozostałe opłaty ZUS są bardzo niskie ze względu na niewielką część etatu (obecnie wyniosłoby to w granicach 120 zł). Proszę o informację co do tego dziwnego rozwiązania czy ma prawo funkcjonować 🙂
Dzień dobry,
to bardzo ciekawy stan faktyczny. Jak rozumiem chodzi o sytuację, w której osoba prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą (JDG) zakłada jednoosobową prostą spółkę akcyjną (jest jedynym akcjonariuszem). Jednocześnie osoba ta chce się zatrudnić w tej spółce na 1/8 etatu. Pierwsze pytanie dotyczy tego czy jest to w ogóle prawnie dopuszczalne, natomiast drugie – jak wygląda w takim wypadku obowiązek odprowadzania składek.
Odpowiadając na pierwsze pytanie trzeba wyjaśnić, że możliwość zatrudnienia na etacie (umowa o pracę) jedynego wspólnika (akcjonariusza) spółki przez tą spółkę zależy od charakteru pracy (stanowiska) jaka ma być świadczona przez tego wspólnika. Zgodnie z art. 22 § 1 Kodeksu pracy umowa o pracę charakteryzuje się m. in podległością pracowniczą – praca powinna być wykonywana na rzecz pracodawcy ale i pod jego kierownictwem. Zatem zatrudnienie jedynego wspólnika na umowę o pracę na stanowiskach zarządczych (prezes/członek zarządu) oznaczać będzie w praktyce zatrudnienie takiej osoby przez „samą siebie”. W takim przypadku zatem nie zostanie spełniony wymóg podległości pracowniczej, a w konsekwencji może zostać podważony charakter takiej umowy (że nie jest to umowa o pracę).
Inaczej sytuacja będzie wyglądała jeśli jedyny wspólnik (akcjonariusz) zatrudniony będzie na innym stanowisku np. wymagającym wiedzy specjalistycznej, natomiast stanowiska zarządcze zostaną powierzone innym osobom. Wówczas będzie istnieć podległość służbowa zatem nie będzie przeszkód w skutecznym zawarciu takiej umowy.
Odnosząc się natomiast do drugiego pytania, to odpowiedź jest uzależniona od zarobków takiego pracownika (a nie wymiaru etatu). Nie ma zatem tutaj znaczenia czy zatrudnienie wyniesieni 1/8 etatu czy ½ etatu, kluczowe są zarobki. Jeśli miesięczne zarobki takiej osoby za pracę na etacie będą równe co najmniej kwocie minimalnego wynagrodzenia (które od stycznia 2020 r. wynosi 2600 zł brutto), to taki pracownik będzie zwolniony z płacenia składek ZUS z tytułu prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej. Jeśli jednak wynagrodzenie nie będzie przekraczać powyższej kwoty, to osoba taka będzie podlegała składkom zarówno z tytułu bycia pracownikiem jak i prowadzenia działalności gospodarczej.
Pozdrawiam
Magdalena Jurkowska
Czy istnieje jakiś scenariusz nie płacenia składek ZUS?
Będąc akcjonariuszem nie wykonujesz pracy na rzecz spółki, za to możesz podpisać umowę o dzieło (uzasadnioną) i z tego tytułu nie będzie potrzeby płacenia składki ZUS, czy dobrze rozumuję?
Dzień dobry,
Obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym podlegają pracownicy, za których w rozumieniu ustawy uważa się osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej, zlecenia, innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy o zleceniu jak również umowy o dzieło zawartej z pracodawcą lub w ramach której wykonuje się pracę na rzecz pracodawcy. Obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym podlegają również akcjonariusze, których wkładem do spółki jest praca lub świadczenie usług. Z powyższego wynika zatem, że jeśli akcjonariusz nie jest związany ze spółką żadną z powyższych umów, jak również jego wkładu do spółki nie stanowi praca/świadczenie usług, to zawarta z nim umowa o dzieło nie powinna podlegać obowiązkowym składkom na ubezpieczenie społeczne. Na marginesie należy dodać, że od 1 stycznia 2021 r. podmiot, z którym zostanie podpisana umowa o dzieło ma jednak obowiązek zgłoszenia takiej umowy do ZUS w terminie 7 dni od jej zawarcia (zgodnie z art. 36 ust. 17 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).
Pozdrawiam, Magdalena Jurkowska
czy mogę uzyskać odpowiedź na moje pytanie Czy w/g Nowego Ładu powołany dyrektor PSA będzie zobowiązany do płacenia składek ZUS Wiem ,obligatoryjnie podlega pod składkę zdrowotną 9% .Dziękuję za odpowiedź
Dzień dobry,
Na obecnym etapie legislacji projekt ustawy nie przewiduje wprowadzenia obowiązkowych składek na ubezpieczenie społeczne dla członków zarządu lub członków rady dyrektorów w prostej spółce akcyjnej. Ustawa nie weszła jednak jeszcze w życie, możliwe jest jeszcze wprowadzenie do niej poprawek przez Senat, więc będziemy mogli odpowiedzieć na to pytanie dopiero za jakiś czas, gdy ustawa finalnie zostanie podpisana przez Prezydenta.